Wołga jest największą pod każdym względem rzeką Europy. Jej długość wynosi 3530 km (przed utworzeniem zbiorników wodnych 3690 km), powierzchnia zlewiska - 1360 tys. km2 , zaś rocznie spływa nią 254 km3 wody. Jest także największą w świecie rzeką wpadającą do bezodpływowego akwenu (Morza Kaspijskiego).
Charakter tej dziewiczej do początków XX wieku rzeki zmienił się radykalnie, gdy w latach 1930-1980 zbudowano na niej 8 elektrowni wodnych. Mimo stosunkowo niedużego spadu (czyli różnicy poziomów między źródłem +228 m i ujściem -28m) jej potencjał energetyczny jest rzeczywiście ogromny i wynika z wielkiego przepływu (ponad 30 000 t/s w dolnym biegu). Niestety po uruchomieniu w 1983 r. ostatniego ogniwa Wołgo-Kamskiej kaskady hydroelektrowni rzeka ta w istocie przekształciła się w łańcuch wielkich zbiorników wodnych z mnóstwem negatywnych, zwłaszcza ekologicznych skutków.
Wołgo-Kamska kaskada
Wołgo-Kamska kaskada zbiorników i elektrowni wodnych obejmuje 13 tzw. hydrowęzłów na rzekach Wołga, Kama i Szeksna; 12 z nich posiada elektrownię wodną. Dzięki centralnemu położeniu w kraju i wysokiej łącznej mocy zainstalowanej zespół ten stanowi podstawę Połączonych Systemów Energetycznych Rosji. Produkcja wszystkich hydroelektrowni kaskady pozwala rocznie zaoszczędzić spalanie 12 do 13 mln ton paliwa umownego w elektrowniach cieplnych.
Każda z elektrowni kaskady posiada ciekawą historię, unikalne cechy, a także swoje problemy. Na szczególną uwagę zasługują trzy największe siłownie usytuowane najbliżej ujścia rzeki oraz zbiornik czeboksarski.
