Cywilizację ludzką u progu XXI wieku cechuje duże uzależnienie od energii. Specjalistyczne analizy ekonomiczne, a nawet społeczne wskazują, iż zachodzące przemiany cywilizacyjne pogłębiają tę zależność. Energia we wszelkich postaciach odgrywać będzie coraz większą rolę nie tylko w sferze gospodarczej, lecz również społecznej, w tym związanej z szeroko rozumianym bezpieczeństwem dużych zbiorowości ludzkich. Na obecnym stopniu rozwoju społecznego państwo pozostaje nadal tą strukturą organizacyjną, która jest zdolna zapewnić dużym zbiorowościom ludzkim bezpieczeństwo we wszystkich jego aspektach oraz zorganizować i koordynować ich działalność w sferach ekonomicznej, politycznej, naukowej czy społecznej. Nawet wielkie struktury pozapaństwowe, takie jak np. koncerny międzynarodowe, są związane z grupami interesów konkretnych państw uzyskując od nich, w razie potrzeby, wsparcie polityczne, dyplomatyczne, ekonomiczne i militarne. Z tego też względu to właśnie przede wszystkim na państwie spoczywać będzie obowiązek zapewnienia energii potrzebnej nie tylko do prawidłowego funkcjonowania, lecz także i rozwoju podległych jego władzy podmiotów. Państwo, które nie będzie w stanie tego zapewnić, skazane będzie na nieuchronną marginalizację na arenie międzynarodowej, a nawet zupełny upadek. Dlatego też ważnym problemem, z którym muszą zmierzyć się strategicznie myślące o rozwoju państwa władze, jest bezpieczeństwo energetyczne.

Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego jest trudne do zdefiniowania, gdyż rozpatrywać je należy w różnych aspektach, m.in. ekonomicznym, strategiczno-geopolitycznym, społecznym i ekologicznym. W rozważaniach nad bezpieczeństwem energetycznym uwzględnić należy też fakt, iż wchodząc zarówno w zakres bezpieczeństwa narodowego jak i międzynarodowego, zyskuje ono wpływ na określenie interesów państwa oraz jego politykę zagraniczną.