Trójfazowe prądnice, silniki, transformatory …
28-10-2013
na podstawie О. Н. Веселовский, Я. А. Шнейберг „Очерки по истории электротехники". Учебное издание. М.: Издательство МЭИ, 1993.
Lata 80-te XIX wieku przyniosły przełomowe wynalazki w elektrotechnice i zapoczątkowały rozwój systemów elektroenergetycznych do postaci, w której funkcjonują obecnie. Ograniczenia układów jednofazowego zasilania silników prądu przemiennego (brak momentu rozruchowego, niska moc itd.) otworzyły drogę do zastosowania systemów o większej liczbie faz (tj. oddzielnych obwodów elektrycznych w ramach danego układu). Opracowanie technologii dwu-, a potem trójfazowych maszyn elektrycznych stało się możliwe dzięki odkryciu i wykorzystaniu zjawiska wirującego pola magnetycznego. Polega ono na wirowym przemieszczaniu się wektora maksymalnej indukcji magnetycznej (wywołanego przez prądy w uzwojeniach stojana) w szczelinie między walcowymi powierzchniami wirnika i stojana maszyny. Wektor ten krąży po obwodzie wirnika na podobieństwo ruchu wskazówki zegara wokół tarczy i przypomina ruch obrotowy magnesu stałego. Pole to indukuje w stali wirnika prądy wirowe oraz prądy w jego uzwojeniach i działając na nie pociąga wirnik za sobą. Jest to uproszczona zasada działania silnika asynchronicznego - podstawowego urządzenia elektrycznego naszej cywilizacji. Historia wdrażania tego fundamentalnego zjawiska jest wyjątkowo zawiła i równie burzliwa. W latach 90-tych tamtego stulecia liczne firmy usiłowały w sądach wywalczyć prawa do wynalazków w tym zakresie; dla przykładu Westinghouse uczestniczył w ponad 25 procesach sądowych.
Układy dwufazowe
Najpełniejsze badania teoretyczno-praktyczne w dziedzinie układów wielofazowych wykonali niezależnie od siebie Włoch G.Ferraris i Serb N.Tesla.