Dlaczego warto się zarejestrować

  • zobaczysz pełną treść artykułów
  • będziesz mógł pisać komentarze
  • otrzymasz dostęp do dodatkowych, zastrzeżonych materiałów np. w PDF
Regulamin

Jestem nowym użytkownikiem

* * * * * *

Gazowy Korytarz Południowy. Sukces, czy „ projekt osierocony”?

W listopadzie 2020 roku Europa zaczęła odbierać gaz gazociągiem transadriatyckim. Konsorcjum Trans Adriatic Pipeline (TAP) zakończyło budowę Trans Adriatic Pipeline.

Gazowy korytarz południowy Gazowy korytarz południowy

Efekty realizacji projektów w sektorze energetyka w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020

Zmniejszenie emisyjności oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego to główne obszary wsparcia w ramach sektora energetyka Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-20.

Wsparcie OZE ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020 Wsparcie OZE ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020

Efekty realizacji projektów w sektorze energetyka w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020

Zmniejszenie emisyjności oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego to główne obszary wsparcia w ramach sektora energetyka Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-20.

Wsparcie OZE ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020 Wsparcie OZE ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020

Postępy rozwoju elektrowni pompowo-szczytowych na świecie

02-06-2023

 Elektrownie szczytowo-pompowe są szczególnym rodzajem źródeł energii wodnej. Przeznaczone są do gromadzenia pobranej  energii elektrycznej, a następnie oddawania jej do sieci. W porze niskiego zapotrzebowania na moc, nadmiar energii elektrycznej w systemie zostaje wykorzystany do pompowania wody do górnego zbiornika. W strefie zwiększonego popytu  woda zostaje wypuszczona z górnego do dolnego zbiornika i przepływając przez turbinę generuje moc elektryczną. Odwracalne hydrozespoły działają więc najpierw jako silnik-pompa, następnie zaś jako turbina-generator. Większość tych siłowni wykorzystuje dwa naturalne lub sztuczne zbiorniki wodne. Pierwsze wykorzystanie powyższego sposobu gromadzenia energii odnotowano w 1907 r. w Szwajcarii w elektrowni Engeweiher koło Schaffhausen. W latach 1930-tych skonstruowano odwracalne turbiny wodne zdolne do pracy zarówno pompowej jak i turbinowej.  Z uwagi na rosnące potrzeby systemów elektroenergetycznych wznoszone są liczne, coraz większe obiekty omawianego typu. Bezsprzecznym liderem w tym segmencie hydroenergetyki są Chiny. W innych częściach świata, w tym na Starym Kontynencie buduje się o wiele mniej.

Europa

 Mimo iż na świecie zbudowano dotychczas dziesiątki dużych elektrowni pompowo-szczytowych, to być może żadna z tych inwestycji nie napotykała na tak wielkie utrudnienia jak hydroenergetyczny gigant u naszych wschodnich sąsiadów. W 1984 r. na radzieckiej wówczas Ukrainie, w obwodzie czerniowieckim koło Mohylowa Podolskiego przystąpiono do budowy wielkiej elektrowni pompowo-szczytowej Dniestrowska GAES (DGAES) (Gidro-Akumulacjonnaja Elektrostancja). W obiekcie tym zaplanowano siedem odwracalnych turbozespołów o mocy 324 MW każdy (przy pracy generatorowej), co miało go uczynić największą  elektrownią tego typu w Europie. Obecnie moc największego obiektu danego rodzaju na naszym kontynencie czyli Grand Maison Dam (Francja) wynosi 1800 MW. W porze zmniejszonego zapotrzebowania na energię elektryczną turboagregaty pompują wodę do górnego zbiornika (wybudowanego na brzegu Dniestru), zaś w godzinach szczytu energetycznego woda spływać do dolnego zbiornika (w tym przypadku akwenu pobliskiej elektrowni wodnej), obracając turbogeneratory oddające moc do sieci. Niektóre rozwiązania techniczne wdrażane w DGAES należą do unikalnych w świecie. W szczególności wyróżnia się rodzima konstrukcja odwracalnego turboagregatu nr1 (generatora-silnika), umożliwiająca rozruch silnika bez przemiennika częstotliwości. Inne parametry: moc znamionowa pojedynczego bloku w trybie generatorowym (jako turbina) 324 MW, w trybie silnikowym (jako pompa) 421 МW. średnica wirnika 7,3 m, maksymalna wysokość napływu wody na turbinę 161,9 m, zaś minimalna 138,4 m.

Więcej...

06/2023 Komentarze (0)

Bieżąca sytuacja i prognozy na przyszłość polskiego rynku produkcji pojazdów elektrycznych

25-05-2023

Pojazdy elektryczne z roku na rok stanowią  rosnący odsetek w globalnej flocie pojazdów. Korzyści dla środowiska naturalnego, jak również istotne walory ekonomiczne dla kierowców wydają się być najważniejszymi czynnikami wpływającymi na upowszechnianie e motoryzacji. Nie należy przy tym zapominać o roli państwa w polityce elektromobilnosci oraz istotnej roli podmiotów produkujących i oferujących pojazdy elektryczne.

Celem  naukowym publikacji jest ukazanie bieżącego stanu rozwoju i prognozy na przyszłość krajowego rynku pojazdów elektrycznych. W pracy omówiono zarówno globalną  jak i krajową sytuację elektromobilności. Szczególna uwagę poświęcono rozwojowi stanowi obecnemu i perspektywom rozwoju polskich pojazdów elektrycznych.

 Tezą jaką postawiono w publikacji jest założenie, że  polski rynek produkcji pojazdów elektrycznych nie stanowi jedności, co decyduje o zróżnicowanych szansach na jego rozwój w przyszłości.

Metodą badawczą zastosowaną w publikacji była krytyka piśmiennicza i analiza danych zastanych. Publikacja powstała na podstawie ogólnodostępnych danych statystycznych, a także literatury zwartej  i źródeł internetowych.

Elektromobilność i  jej rozwój w czasach pandemii Covid-19 

 Pojęcie elektromobilności bywa rozmaicie definiowane w literaturze. Najczęściej pod pojęciem elektromobilności  możemy rozumieć  całokształt zagadnień związanych ze stosowaniem pojazdów z napędem elektrycznym (ang. EV). Elektromobilność to technologia przyszłości i próba odpowiedzi na największe kłopoty komunikacyjne współczesnych społeczeństw: redukcja hałasu, łatwość przemieszczania się, rozwiązanie problemu zatłoczonych aglomeracji, smogu i rosnącej ilości gazów cieplarnianych w atmosferze. Elektromobilność dotyczy samochodów osobowych,  ciężarowych, autobusów, ale także innych pojazdów (np. hulajnóg czy rowerów).

Pojęcie elektromobilność jest zagadnieniem szerokim. Odnosi się nie tylko  do aspektów  technicznych,  eksploatacyjnych, technologii oraz infrastruktury ładowania, ale  również do kwestii społeczno-gospodarczo-prawnych związanych z projektowaniem, produkcją, nabywaniem i używaniem pojazdów elektrycznych.

Więcej...

05/2023 Komentarze (0)

Technologie dla przemysłu nuklearnego

16-05-2023

Przemysł nuklearny obostrzony jest wieloma bardzo restrykcyjnymi przepisami, podobnie jak przemysł kosmiczny, chemiczny czy farmaceutyczny. Firmy zajmujące się rozwiązaniami w tym obszarze muszą spełniać szereg norm, a także na każdym etapie projektowania i realizacji prowadzić dokładną dokumentację, dbać o szereg pozwoleń i certyfikację. Nie wystarczy więc tworzenie innowacyjnych rozwiązań - partnerami w obszarze energetyki atomowej powinny być podmioty o wieloletnim doświadczeniu, które zapewnią pełne wsparcie również w obszarze formalnym. To wysoko postawione wymagania, ale na polskim rynku funkcjonują firmy, które je spełniają i mają doświadczenie w prowadzeniu takich projektów. Kilkanaście z nich będzie zaangażowanych w budowę pierwszej polskiej elektrowni jądrowej.  

Niedawno przeprowadzone badania CBOS i ARC Rynek i Opinia pokazują, że wśród Polaków wzrasta liczba zwolenników budowy elektrowni atomowej oraz osób, które uważają, że proces ten należy przyspieszyć. Przyczynia się do tego między innymi wojna w Ukrainie, kryzys energetyczny i związane z nim wysokie ceny oraz potrzeba zapewnienia niezależności energetycznej. Budowa pierwszej elektrowni jądrowej jest już potwierdzona, a co istotne - spory udział w jej tworzeniu będą miały polskie firmy.

Polski udział w budowie elektrowni jądrowej 

Zgodnie z raportem Polskiego Instytutu Ekonomicznego nawet do 70 proc. wartości inwestycji w energetykę jądrową może zostać zrealizowane przez firmy zlokalizowane w Polsce. Wsparcie lokalnych podmiotów będzie niezbędne między innymi w kontekście zapewnienia dokumentacji, która musi być przygotowana w języku polskim, kwestii przepisów - prawa budowlanego, przepisów przeciwpożarowych i dopełniania formalności związanych z tym procesem. Jedną z firm przygotowanych do realizacji tego projektu jest Emerson Automation Solutions.  Jesteśmy firmą, która ma nie tylko ogromne doświadczenie w tworzeniu i wdrażaniu projektów w branży energetycznej, tym również nuklearnej, ale także łączy innowacyjne rozwiązania i produkty z polską wiedzą inżynierską. Mamy zespół, który mówi po polsku, a jednocześnie ma wieloletnie doświadczenie zdobyte między innymi w elektrowniach nuklearnych w Szwajcarii czy Bułgarii - mówi Tomasz Kosik z Emerson Automation Solutions. Istotnym aspektem będzie także odpowiednie włączenie elektrowni w polski system elektroenergetyczny. Kluczowe znaczenie będzie miało wdrożenie odpowiednich struktur regulacji pracy obiektu, w tym integracja z systemem przesyłowym PSE oraz niezawodna, cyberbezpieczna komunikacja z systemami Krajowej Dyspozycji Mocy.  Tu również niezbędne może się okazać wsparcie polskich inżynierów, którzy mają nie tylko wysokie kompetencje, ale także dobrze znają nasz rynek i jego wymagania.

Więcej...

05/2023 Komentarze (0)

Cele środowiskowe i finansowanie inicjatyw proekologicznych w firmach

08-05-2023

W ciągu najbliższych kilku lat coraz więcej firm będzie uwzględniać w swoich strategiach aspekty środowiskowe. Takiego podejścia oczekują coraz bardziej świadomi ekologicznie klienci i niesie ono również wiele korzyści dla przedsiębiorców. O pozaekonomicznych wartościach działalności biznesowej oraz sposobach finansowania prośrodowiskowych inicjatyw rozmawiają goście podcastu E.ON Talks: Bartosz Silczak, menedżer zespołu analiz ryzyka ESG w Banku Gospodarstwa Krajowego oraz Artur Stawiarski, dyrektor do spraw strategii i rozwoju przedsiębiorstwa w E.ON Polska.

Proekologiczne oczekiwania wymuszają zmiany w przedsiębiorstwach

Firmy, które w swoich strategiach rozwoju uwzględniają cele środowiskowe, czerpią liczne korzyści. Można do nich zaliczyć wzrost przychodów, redukcję kosztów operacyjnych, większą innowacyjność, zmniejszenie problemów związanych z niedostosowaniem się do wymogów legislacyjnych. Warto zauważyć również benefity w postaci większego zainteresowania obecnych i przyszłych inwestorów, potencjalnych partnerów biznesowych, klientów i oczywiście pracowników. W Polsce ten trend powoli zaczyna się rozwijać, a jego inicjatorami są przede wszystkim duże przedsiębiorstwa.

Rynek już dostrzega tę zmianę - podkreśla Artur Stawiarski, Dyrektor do spraw strategii i rozwoju przedsiębiorstwa w E.ON Polska. Ukierunkowanie biznesu, działania i oczekiwania klientów są prośrodowiskowe. Widać to w zasadach zarządzania ESG, gdzie E odpowiada za środowisko (environmental), S to są cele społeczne (social) i G - ład korporacyjny (governance). Cele środowiskowe są pierwszymi, chyba najważniejszymi, z tych celów.

Obserwujemy, że na rynku zmienia się pokolenie inwestorów. Wchodzą na niego osoby w wieku od 18 do 34 lat. Około 68% z nich przykłada wagę do kwestii ESG przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych - uzupełnia Bartosz Silczak, menedżer zespołu Analiz Ryzyka ESG w Banku Gospodarstwa Krajowego. I to jest zmiana, która w tym momencie następuje. Więc konstruując naszą strategię, nasze podejście do aspektów środowiskowych, musimy patrzeć na tę generację, która teraz wchodzi na rynek i inwestuje.

ESG nie jest tylko uzupełnieniem strategii przedsiębiorstw czy próbą sprostania oczekiwaniom klientów, ale wynika z przyjętej przez Parlament Europejski w listopadzie tego roku dyrektywy CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive).

Więcej...

05/2023 Komentarze (0)

Nowe przepisy dla polskich firm. Będą musiały stawić czoła hakerom

04-05-2023

16 stycznia rozpoczął się nowy rozdział w historii europejskiej polityki bezpieczeństwa. W życie weszła dyrektywa NIS 2, przebudowująca ramy europejskiego porządku infrastruktury krytycznej i cyfrowej. Fabryki, elektrownie, wodociągi, a także banki czy szpitale czekają spore zmiany.

Rok 2022 ukazał nam szereg zagrożeń dla bezpieczeństwa zbiorowego. Hakerzy sparaliżowali czasowo duńskie koleje, przejęli kontrolę nad brytyjskimi wodociągami i zagrozili życiu pacjentów szpitala w Wersalu. Ich działania są coraz częściej porównywane do aktów terroru. - Stoimy w obliczu nowego sposobu prowadzenia wojny.  Powtarzające się ataki o podobnym charakterze na wrażliwe cele infrastruktury krytycznej stały się częścią naszej rzeczywistości. Stawka jest wysoka. Od tego, czy będziemy w stanie odpowiedzieć cyberprzestępcom, zależeć będzie w jakiej Europie przyjdzie nam żyć: niestabilnej, targanej kryzysami, czy potrafiącej ochronić swoją infrastrukturę i obywateli  - mówi Krzysztof Wójtowicz z ICsec, licencjonowanego dostawcy usług z zakresu cyberbezpieczeństwa dla przemysłu. 

Po co nowe prawo? 

Obowiązujące dotychczas reguły prawne okazały się nieskuteczne wobec nowych niebezpieczeństw. Dyrektywa ma zabezpieczyć czułe punkty wspólnoty na wypadek zagrożeń porządku publicznego takich jak: ataki terrorystyczne, sabotaże czy cyberataki. Państwa UE mają ściślej współpracować w ramach zwalczania cyberprzestępczości. Powołana zostanie Europejska Sieć Organizacji Łącznikowych ds. Cyberkryzysów (EU-CyCLONE), która ma odpowiadać za wsparcie koordynacji zarządzania incydentami i dużymi kryzysami cybernetycznymi. Państwa mają być zobowiązane do przeznaczania większych środków na wzmocnienie swoich zabezpieczeń. 

Co zmienia dyrektywa? 

Dyrektywa ma ułatwić zarządzanie ryzykiem, dlatego wprowadza dwie jasne kategorie podmiotów: kluczowe i ważne. Zostaną one objęte szczególnymi środkami nadzoru i egzekwowania przepisów, skonstruowanymi w oparciu o cztery założenia: skuteczność, proporcjonalność, odstraszenie i dostosowanie do indywidualnego przypadku. Różnica pomiędzy podmiotami ważnymi i kluczowymi wyraża się w stosowaniu środków nadzoru.

Więcej...

05/2023 Komentarze (0)

Przeważająca większość Polaków uważa, że bezpieczeństwo jest najważniejszą cechą instalacji fotowoltaicznej

26-04-2023

Jaka powinna być fotowoltaika? Przede wszystkim bezpieczna. Tak uważa zdecydowana większość (93%) respondentów biorących udział w badaniu przeprowadzonym niedawno przez globalnego lidera inteligentnych technologii energetycznych - firmę SolarEdge.

Odnawialne źródła energii - korzyści dla środowiska, zdrowia i... portfela

W ostatnich latach coraz większe znaczenie w produkcji energii cieplnej i elektrycznej zyskują odnawialne źródła energii. Wciąż jednak jest to odsetek zdecydowanie zbyt mały, co potwierdzają uczestnicy badania realizowanego na zlecenie SolarEdge Polska. Aż 86% badanych jest zdania, że Polska powinna bardziej postawić na odnawialne źródła energii (OZE) niż miało to miejsce do tej pory. Dlaczego? Z uwagi na liczne zalety odnawialnych źródeł energii. Najważniejszym atutem OZE jest - zgodnie z wynikami badania - przyjazność środowisku (38%).

Niespełna 30% respondentów wskazuje także na oszczędność pieniędzy w dłuższej perspektywie czasowej. Zbliżony odsetek (26%) zauważa również korzyści dla zdrowia (brak generowania hałasu, brak emisji szkodliwych substancji do atmosfery). Na dalszych pozycjach znajdują się takie przewagi OZE nad nieodnawialnymi źródłami energii jak niezależność od podwyżek cen prądu (23%), efektywność, czyli postrzeganie OZE jako nieskończonego źródła energii (21,9%) oraz większe bezpieczeństwo energetyczne, rozumiane jako pewność dostaw energii (21,4%).

„Widzimy, że systematycznie wzrasta świadomość Polaków odnośnie odnawialnych źródeł energii oraz korzyści, które oferują. To dobra wiadomość nie tylko w kontekście ekologii, ale przede wszystkim z punktu widzenia niezależności energetycznej" - mówi Michał Marona, z SolarEdge Polska.

Inwestycja w fotowoltaikę receptą na obecną sytuację gospodarczą?

Inflacja i rosnące koszty życia, w tym energii, powodują, że coraz więcej Polaków rozważa inwestycję w instalacje fotowoltaiczne. 40% respondentów jest zdania, że obecna sytuacja gospodarcza zachęca do ulokowania oszczędności w system fotowoltaiczny, który przyniesie oszczędności w dłuższej perspektywie czasowej. 

Więcej...

04/2023 Komentarze (0)

Budowa w Rybniku

20-04-2023

9 stycznia br. rozpoczęła się budowa kotłowni rozruchowej w Elektrowni Rybnik należącej do spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna z Grupy PGE. Inwestycja zwiększy elastyczność bloków energetycznych poprzez umożliwienie ich szybkiego uruchomienia, gdy bloki pozostają w postoju. Kotłownia rozruchowa pozwoli Elektrowni Rybnik jeszcze szybciej reagować na dyspozycje PSE, operatora systemu przesyłowego, dotyczące zwiększania mocy na wyłączonych w danym momencie jednostkach wytwórczych.

Dynamiczny rozwój odnawialnych źródeł energii na terenie Polski, w którym największy udział ma PGE Polska Grupa Energetyczna, wymusza na energetyce węglowej konieczność utrzymania dużej elastyczności pracy poszczególnych bloków energetycznych, w tym możliwości ich szybkiego uruchomiania w sytuacjach otrzymania od operatora krajowego systemu elektroenergetycznego dyspozycji zwiększenia mocy. Wobec coraz większej ilości energii z wiatru i słońca w systemie energetycznym od elektrowni węglowych wymaga się częstego zmniejszania mocy wytwórczych oraz ich zwiększania w sytuacjach, gdy ze względu na warunki atmosferyczne odnawialne źródła energii nie mogą pracować z pełną mocą.

Elastyczność pracy bloków węglowych staje się dziś jednym z najważniejszych parametrów i z tego względu Elektrownia Rybnik podjęła decyzję o budowie na swoim terenie kotłowni rozruchowej, która pozwoli jej sprawniej reagować na otrzymywane od operatora dyspozycje zwiększania mocy na blokach energetycznych przebywających w tymczasowym postoju.

Pierwszy etap budowy obejmuje prace ziemne, których elementem jest wykonanie pali pod fundamenty budynku kotłowni oraz komina. Zakończenie prac budowlanych związanych z wykończeniem budynku kotłowni rozruchowej oraz układu wyprowadzenia spalin zaplanowano na koniec marca br. W kolejnych miesiącach zostaną dostarczone główne urządzenia, czyli wytwornice pary oraz palniki dwupaliwowe. Zakończenie całości robót montażowych instalacji technologicznych zaplanowano na sierpień 2023 r. Do tego czasu zrealizowane zostaną również wszystkie prace związane z elektryką i automatyką nowej instalacji.

Po okresie uruchomienia, testowania i rozruchu zamontowanych urządzeń i instalacji nastąpi przekazanie inwestycji obsłudze elektrowni. Wtedy rozpoczną się także pomiary parametrów gwarantowanych, które wykona akredytowana firma pomiarowa.

Więcej...

04/2023 Komentarze (0)

Taryfy na prąd mocno w górę. O ile zdrożał węgiel dla energetyki?

17-04-2023

Skala tegorocznej podwyżki taryf na energię elektryczną jest najwyższa w historii. Koszty jej wytwarzania dynamicznie wzrosły w wyniku sytuacji na rynku surowców energetycznych. Te nadzwyczajne wydarzenia zmusiły rządy do wprowadzenia nadzwyczajnych rozwiązań, chroniących większość odbiorców prądu przed drastycznym zwiększeniem rachunków.

Zatwierdzone w grudniu przez Urząd Regulacji Energetyki taryfy na sprzedaż oraz dystrybucję energii oznaczają ich drastyczny wzrost. Wiąże się to ze skokiem notowań surowców energetycznych oraz ograniczeniami ich podaży, wynikającymi przede wszystkim z konsekwencji agresji Rosji na Ukrainę, czyli embarga na dostawy ropy naftowej i gazu z Rosji oraz ograniczeń eksportowych wprowadzonych przez ten kraj w odpowiedzi na sankcje. Od początku roku ceny węgla, surowca dominującego w polskiej energetyce poszły w górę o 115 proc., a w okresie od marca do września wzrost był jeszcze większy. Obecnie węgiel jest ponad trzykrotnie droższy niż dwa lata temu. Podobnie jest w przypadku gazu ziemnego, którego notowania wzrosły od początku roku o ponad 50 proc., a w skali dwóch lat o prawie 500 proc. Konsekwencje wojny w Ukrainie będą zapewne długotrwałe i powodują konieczność sprowadzania surowców z kierunków innych niż rosyjski, co wiąże się z wyższymi kosztami ich zakupu i transportu.

W takich warunkach wzrost kosztów wytwarzania energii, a co za tym idzie jej ceny był nieuchronny, a nadzwyczajna sytuacja wymagała nadzwyczajnych działań. W związku z drastycznym skokiem kosztów, producenci, jak również dystrybutorzy energii wystąpili do Urzędu Regulacji Energetyki z wnioskami o podwyższenie taryf dla wyznaczonych grup odbiorców, głównie gospodarstw domowych. Obowiązkiem regulatora jest przeanalizowanie zasadności wniosków pod względem kosztów i ustalenie nowych taryf. W wyniku tego postępowania ustalono, że średnie ceny za energię dla odbiorców grupy G, czyli gospodarstw domowych, w zależności od sprzedawcy poszły w górę od 158 do ponad 173 proc., a stawki za dystrybucję w zależności od dystrybutora o około 41-48 proc. Wzrost stawek dystrybucyjnych dla wszystkich grup odbiorców wyniósł średnio 45,5 proc.

Jest oczywiste, że tak znaczący wzrost cen energii stanowiłby ogromne obciążenie dla budżetów większości gospodarstw domowych oraz kosztów wielu firm. W związku z tym polski rząd, podobnie jak władze wielu innych krajów, zdecydował się na wprowadzenie tymczasowych nadzwyczajnych regulacji, zawartych w ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. oraz ustawie o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparcie niektórych jej odbiorców w 2023 r.

Więcej...

04/2023 Komentarze (0)

Stron 1 z 168 Ostatnie »
05-06/2019
07-08/2018
04/2018

Artykuły

Współpracujemy z: