Fundusze Europejskie wspierają wiele ważnych i potrzebnych inwestycji. Zmniejszenie emisyjności gospodarki oraz zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego to dwa główne obszary wsparcia w ramach sektora energetyka Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Inwestycje w tym obszarze finansowane są z osi priorytetowej I „Zmniejszenie emisyjności gospodarki", z budżetem 1,8 mld euro oraz osi priorytetowej VII „Poprawa bezpieczeństwa energetycznego", z budżetem 1 mld euro.

 

Wspierane są miedzy innymi inwestycje dotyczące zmniejszenia emisyjności gospodarki, jak np. inwestycje w odnawialne źródła energii, w wysokosprawną kogenerację, w budowę lub rozbudowę systemów ciepłowniczych, w projekty mające zwiększać efektywność energetyczną, a także w skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w systemach kogeneracyjnych oraz w sieci inteligentne, których zadaniem jest m.in. ograniczenie strat przesyłowych, czy współpraca z prosumentami wytwarzającymi energię elektryczną w mikroinstalacjach.

 

Działania te mają na celu ograniczenie  emisji CO₂, zmniejszenie zużycia energii pierwotnej zaoszczędzenie energii elektrycznej.

 

We wdrażanie projektów oraz zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych wspieranych ze środków POIiŚ zaangażowane są: Ministerstwo Klimatu i Środowiska (jako Instytucja Pośrednicząca), we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Instytutem Nafty i Gazu - Państwowym Instytutem Badawczym w Krakowie, Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach (jako Instytucjami Wdrażającymi) wraz z  Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej (jako Instytucją Zarządzającą).

 

W ramach POIiŚ sektor energetyka podpisano dotychczas ponad 800 umów, dzięki którym projekty o łącznej wartości ponad 24 mld zł. wsparto kwotą 11 mld zł.

 

Przykłady wsparcia inwestycji

 

Projekty wspierane z obszaru energetyki w ramach POIiŚ 2014-2020, są realizowane na terenie całego kraju. Przykłady ich realizacji są dostępne na stronie internetowej - Mapa dotacji (https://mapadotacji.gov.pl), która prezentuje różne typy projektów współfinansowanych z Funduszy Europejskich.

 

W tym miejscu prezentujemy kilka ciekawych i ważnych projektów, które korzystnie wpłyną na poprawę stanu środowiska w skali lokalnej.

 

Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Olsztynie otrzymało 21,6 mln zł na budowę ciepłowni Kortowo BIO. Inwestycja w ciepłownię BIO o mocy 25 MW, której łączny koszt wyniesie 44 mln zł, jest pierwszym krokiem w kierunku modernizacji olsztyńskiej ciepłowni Kortowo.

 

Nowa ciepłownia będzie opalana przez rok 55 tysiącami ton zrębków drzewnych i zapewni pokrycie ponad jednej czwartej zapotrzebowania miasta na ciepło. Dodatkowo, planowany układ odzysku ciepła (UOC) pozwoli, bez dodatkowego wkładu paliwa, odzyskać ze spalin nawet do 4 MWt. 

 

Efektem jej działalności będzie zmniejszenie emisji CO₂ o 60 tys. ton rocznie, a miasto zyska nowe źródło ekologicznego ciepła o mocy 25 MWt. Wsparcie zostało udzielone w ramach Poddziałania 1.1.1, które dotyczy inwestycji związanych z wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych.

 

Kolejnym projektem realizowanym w ramach tego poddziałania jest „Rozbudowa Ciepłowni Miejskiej w Łomży o kocioł wodny o mocy 12,5 MW, z wykorzystaniem biomasy jako paliwa". Projekt o wartości 26 mln zł, został dofinansowany kwotą 9 mln zł i jest w trakcie rozliczania końcowego. Dzięki jego realizacji beneficjent - MPEC Łomża sp. z o.o. - zyskuje dodatkowe źródło ciepła o mocy 12,5 MWt, a przewidywany spadek emisji gazów cieplarnianych szacuje się na ponad 30,5 tys. ton rocznie.

 

Korzyści dla środowiska przynosi szereg innych, wspieranych przez POIiŚ inwestycji. Zrealizowana w ramach Poddziałania 1.3.1 kompleksowa modernizacja energetyczna budynków Wspólnot Mieszkaniowych Paproci 1-12 - Ziemowita 8, 9, Cienista 16, 17, Papieża Jana Pawła II 21 OF, Bolesława Krzywoustego 65 OF ze Szczecina, przyniesie zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o prawie 413 ton rocznie. Po modernizacji, do powietrza nie przedostanie się ponad tona pyłu, powodującego tzw. smog, a oszczędności energii elektrycznej liczone są w megawatach zaś energii cieplnej w gigadżulach. Inwestycja otrzymała pomoc zwrotną (pożyczkę z umorzeniem) ze środków funduszy Unii Europejskiej w wysokości prawie 2 mln zł, przy koszcie całkowitym inwestycji blisko 3,2 mln zł.

 

Z kolei termomodernizacja budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. Skarbińskiego 2 w Krakowie, która kosztowała ponad 3 mln zł, wsparta z POIiŚ formą pomocy zwrotnej w wysokości ponad 2,25 mln zł, zmniejszy emisję gazów cieplarnianych o 220 ton rocznie, a oszczędności energii elektrycznej i cieplnej będą porównywalne z tymi w Szczecinie.

 

 

Wspomnijmy jeszcze o innym ważnym projekcie, którego beneficjentem jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt o wartości ponad 565 mln zł pn. „Kompleksowa modernizacja energetyczna wybranych państwowych placówek szkolnictwa artystycznego w Polsce" realizowany jest w ramach Poddziałania 1.3.1 ze wsparciem funduszy unijnych przekraczającym 481 mln zł. W ramach Projektu prace termomodernizacyjne objęły 139 placówek edukacyjnych (ze 187 budynkami). W 101 szkołach już się zakończyły, w pozostałych są jeszcze w trakcie realizacji. Efektem łącznym termomodernizacji w tych obiektach będzie oszczędność ponad 4,5 mln kilowatogodzin energii elektrycznej na rok i prawie 150 GJ energii cieplnej. Nie sposób wymieniać tu wszystkich placówek objętych projektem, ale z termomodernizacji skorzystały m.in: Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia w Lidzbarku Warmińskim, Państwowa Szkoła Muzyczna I i II Stopnia im. M. Karłowicza w Mielcu, Zespół Państwowych Szkół Artystycznych w Zakopanem, Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Nowym Targu, Zespół Szkół Plastycznych w Jarosławiu czy Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. I. J. Paderewskiego w Stalowej Woli.

 

W ramach Działania 1.5 zrealizowano projekt pn. „Przebudowa osiedlowej sieci cieplnej, budowa przyłączy cieplnych i nowoczesnych węzłów indywidualnych skutkująca likwidacją węzła grupowego w mieście Opolu - etap I". Beneficjent - Energetyka Cieplna Opolszczyzny S.A. - ze wsparciem z POIiŚ w wysokości prawie 1,6 mln zł zmodernizował 1,35 km sieci ciepłowniczej i zainstalował 5 indywidualnych węzłów cieplnych. Efekty środowiskowe tej inwestycji? Spadek emisji gazów cieplarnianych o 356 ton rocznie i zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 3687,72 GJ/rok.

 

Ciekawy projekt pod nazwą „Budowa modułu kogeneracyjnego o mocy 0,9 MWe i 1,1 MWt, wspomagającego pracę ciepłowni geotermalno‑biomasowej w Sieradzu" realizuje tamtejsze Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.

 

Projekt polega na dostawie i instalacji modułu kogeneracyjnego o mocy 0,9 MWe i 1,1 MWt wspomagającego pracę ciepłowni geotermalno‑biomasowej w Sieradzu przez miejscowy PEC Sp. z o.o. Celem inwestycji, która ma się zakończyć wiosną 2021 r., jest zmniejszenie emisyjności systemu ciepłowniczego Sieradza, poprzez zmniejszenie wykorzystania obecnie stosowanych kotłów węglowych oraz wykorzystanie wysokosprawnej kogeneracji do zmniejszenia kosztów zakupu energii elektrycznej.

 

Po uruchomieniu inwestycji, emisja gazów cieplarnianych spadnie o 3122 tony na rok. Projekt o wartości ponad 4 mln zł został wsparty dofinansowaniem w ramach Poddziałania 1.6.1, kwotą ok. 1,3 mln zł.

 

Prawie 30 mln zł dofinansowania przyznano Komunalnemu Przedsiębiorstwu Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Bydgoszczy, które za nieco ponad 74 mln zł realizuje inwestycję pn. „Budowa sieci ciepłowniczej na terenie miasta Bydgoszczy umożliwiającej wykorzystanie energii cieplnej wytworzonej w warunkach wysokosprawnej kogeneracji" (Poddziałanie 1.6.2). Inwestycja na którą czekają mieszkańcy miasta zostanie wkrótce oddana do użytku.

 

 

W woj. podlaskim, gminie i mieście Grajewo, trwa realizacja Projektu „Modernizacja systemu ciepłowniczego w Grajewie w celu zwiększenia jego efektywności - budowa wysokosprawnej instalacji kogeneracji zasilanej gazem". Dotychczas podstawowym paliwem dla tamtejszej ciepłowni były miał węgla kamiennego oraz biomasa. W projekcie założono zastosowanie jako paliwa gazu ziemnego (lub skroplonego LNG). W związku z tym, po modernizacji ciepłownia stanie się źródłem trójpaliwowym.

 

Projekt obejmuje budowę: wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej 5,4 MWel i mocy cieplnej 6,4 MWth, węzła cieplnego oraz przyłącza cieplnego o długości ok. 480 mb do Pływalni Miejskiej. Całkowity koszt brutto projektu wynosi prawie 28 mln zł, a dofinansowanie w ramach POIŚ (Poddziałanie 1.6.1) wynosi prawie 11,5 mln zł.

 

W efekcie realizacji projektu, dodatkowa zdolność wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w warunkach wysokosprawnej kogeneracji wzrośnie o 11,8 MW, w tym: energii elektrycznej - o 5,4 MW, a energii cieplnej - o 6,4 MW.

 

Dzięki Funduszom Europejskim możliwe jest także wsparcie ze strony profesjonalnych doradców energetycznych, skierowane m.in. do przedsiębiorstw, spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, gmin, osób fizycznych planujących inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii, czy efektywności energetycznej. Więcej informacji na temat doradztwa można uzyskać na stronie internetowej Projektu Doradztwa Energetycznego (www.doradztwo‑energetyczne.gov.pl) oraz na stronach partnerów współrealizujących przedsięwzięcie - Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Urzędu Marszałkowskiego na terenie województwa lubelskiego. W ramach projektu można uzyskać nieodpłatną konsultację w zakresie możliwości zwiększenia efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach, termomodernizacji budynków, czy dowiedzieć się więcej nt. możliwości uzyskania dofinansowania proekologicznych inwestycji w energetyce.

 

Projekt cieszy się dużym zainteresowaniem o czym świadczy ilość udzielonych bezpłatnych porad i konsultacji. Do końca września 2020 r udzielono ich blisko 150 tys. Porad udzielają profesjonalni doradcy energetyczni, którzy dodatkowo przeprowadzają szkolenia dla energetyków gminnych. Do tej pory przeprowadzono blisko 2250 działań edukacyjno‑szkoleniowych.

 

Warto podkreślić, że to tylko nieliczne z przykładów działań w ramach projektu w energetyce, które uzyskały wsparcie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 realizowanych na terenie całego kraju.

 

Inwestycje te przyczyniają się do rozwoju gospodarczego Polski, poprawiają stan środowiska naturalnego i polepszają warunki życia Polaków.

 

Więcej informacji: https://www.gov.pl/web/klimat/co-robimy-fundusze-europejskie

 

 

Artykuł jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Funduszu Spójności ze środków Programu Infrastruktura i Środowisko.