Syberyjskie giganty hydroenergetyki

06-12-2019

Zasoby energetyczne syberyjskich rzek należą do największych na świecie. Ich utylizacja na wielką skalę rozpoczęła się po II wojnie światowej. W czasach ZSRR wzniesiono tu m.in. trzy największe hydroelektrownie kraju: Bratską GES (GidroElektroStancja), Krasnojarską GES i Sajano-Szuszenską GES. Pierwsze dwie osiągnęły już pół wieku działalności. Okrągły jubileusz stał się okazją do rocznicowych wspomnień w gronie energetyków tego kraju.

          Wykorzystanie energii syberyjskich rzek dla industrializacji tej części kraju planowano od początku istnienia Kraju Rad. Najpierw ujarzmiono Angarę niosącą wody z Bajkału do Jeniseju. Decyzja o budowie Bratskiej GES, drugiego po Irkuckiej GES ogniwa przyszłej kaskady elektrowni wodnych na tej rzece, zapadła w 1954 r. , po czym niezwłocznie rozpoczęto prace przygotowawcze. Komitet Centralny KPZR ogłosił tę inwestycję jako tzw. komsomolską budowę „szturmową"  (ударная комсомольская стройка). To gigantyczne przedsięwzięcie miało, oprócz czysto ekonomicznego znaczenia, również silny propagandowy wydźwięk. Oczekiwano, iż kolejny sukces pod kierownictwem Partii zjednoczy jeszcze bardziej społeczeństwo, pobudzając je do nowych wysiłków na drodze do komunizmu.

Po śmierci Stalina skończyło się masowe wykorzystywanie niewolniczej pracy więźniów GUŁAG-u. Wykonawców epokowego zadania musiano znaleźć inaczej. Na wezwanie Partii wyruszyło więc z całego kraju w tajgę tysiące ochotników - romantyków, entuzjastów, poszukiwaczy przygód i nieosiągalnego gdzie indziej zarobku. Przybywających nad Angarę umieszczano w namiotach, w których spędzali pierwszą zimę; na budowę zwykłych baraków brakowało czasu i sił .